Yaşam Koçluğu

Aile Dizimi Nedir ve Neden Önemlidir?

Aile dizimi, psikoterapi, geleneksel danışmanlık ve koçluk seanslarını tamamlar nitelikte bir yöntemdir. Bu terapiye göre bireylerin psikolojik durumları, doğdukları aile tarafından belirlenir. Alman psikoterapist Hellinger’e göre ailede doğru tek düzen vardır.

Bu da hiyerarşik sıralamadır. Hiyerarşik sıralama, aile üyelerinde huzur ve istikrarı sağlar. Aile üyelerinden birinin sıradanlıktan ayrılması sorunlara yol açabilir. Bu sorunlar nesiller boyu sürebilir. Yani aile dizimindeki bir bozulma psikolojik bozukluklara yol açabilir. Bir sonraki kuşaklar da bunlardan etkilenebilir.

Aile dizimi terapisi ile kişi, ailesindeki gizli dinamikleri, ilişkiler üzerindeki stres faktörlerini ele alabilir ve sonucunda iyileşme aşamasına ulaşabilir. Kişilerin endişe ve sorunlarını farklı bir perspektiften görmesini sağlar. Aile diziminin diğer terapötik yöntemlere göre daha az kısıtlayıcı olduğuna ve insanların farklı alternatif çözümleri görmesine olanak tanıdığı düşünülür.

Akrabalarınız, kan bağınızın olduğu ve dolayısıyla en güçlü bağa sahip olduğunuz insanlardır. Kan bağı yalnızca fiziksel olarak değil, duygusal olarak da ortak özellikleri barındırmanızı sağlar.

Aile diziminin amaçlarından birisi de, derinde değiştirilemeyecek kadar güçlü sevgiyi, sadakati ve bağlılığı yeniden hatırlatmasıdır.

Aile Dizimi Türleri Nelerdir?

Bir aile dizimi, danışan ve aile üyelerini içerebilir ve genellikle bir grup ortamında yapılır. Aile dizimi, grup ayarı, bireysel ayar şeklinde iki türde yapılabilir.

Grup Ayarı: Burada terapist aile üyelerinin tavırlarını ve sözlerini yönlendirir, ancak bu bazen çok az konuşmayı gerektirebilir. Danıan, akrabalarıyla doğrudan iletişime de geçebilir, isterse kenara çekilip etkileşimlerin gelişimini de izleyebilir.

Bireysel Ayar: Danışan, çeşitli aile üyelerini temsil etmek için, temsili oyuncaklar kullanarak kum tepsisi terapisi ile canlandırabilir. Aynı zamanda aile ağaçlarını çizerek ve aile içerisindeki dinamikleri göstererek sanat terapisini de kullanabilir. Bireysel ayarda aile dizimi, danışanın diğer aile üyeleriyle etkileşime girmesine izin vermez. Ancak terapist ve danışan, aile ilişkilerini haritasını çıkarabilir ve kişilerin tavırlarını fark etmek için uzun bir süre boyunca birlikte çalışabilir.

Aile Diziminin Faydaları Nelerdir?
Aile dizimi, çözülmesi gereken çeşitli sorunlar ve duygusal olaylar için kullanılabilir. Bu terapi yönteminde pek çok fayda bulunur. Aile dizimi aşağıdaki sorunlara çözüm bulabilir:

Endişe,
Bağımlılık,
Kötü alışkanlık,
Olumsuz ilişkiler,
Boşanma,
Boşandıktan sonra çocukların sorunları,
Suistimal,
Yas,
Finansal problemler,
İş yerinde başarısızlık,
Travma,
Fobiler,
Aşırı suçluluk,
Enerjide veya duygularda tıkanmalar,
Ebeveyn zorlukları.
Kalıtımsal bir hastalık taşıyorsanız,
Sülalenizde bekarlık yaygınsa ya da boşanmalarhakimse,
Kendinizin, annenizin, anneannenizin ya da babaannenizin kürtaj ya da düşükleri varsa,
Sülalede doğum esnasında ölüm (bebek ya da anne ya da her ikisi de), bebek ya da çocukken ölümvarsa (kardeşler, dayı, teyze, amca ya da hala),
Size, aile ve atalardan birinin ismi konduysa,
Aile ve atalardan enerjisel ve düşünsel baskılarından bir türlü kurtulamıyorsanız,
Aile ve atalarla ciddi ilişki bozuklukları varsa,
Kardeşler arası geçimsizlik varsa,
İletişim(sizlik) sorununuz varsa,
Hayatta hep size biçilen rolleri oynamak zorunda kaldıysanız,
Hiç istemediğiniz bir hayat yaşıyorsanız,
Kendinizi bu Dünya’ya ait hissetmiyorsanız,
Anlamını bilemediğiniz sıkıntılarınız varsa,
Ruhsal sorunlarınız varsa,
Göçmen bir aile/sülaleden geliyorsanız,
Maddi sıkıntılarınız varsa,
Bir türlü borçtan kurtulamıyorsanız,
Geçmişte, ailenizde bir miras haksızlığı olduysa,
Cinsel ya da cinsiyetinizle ya da karşı cinsle sorunlarınız varsa,
Öfke patlamaları yaşıyorsanız,
İfade sorununuz varsa, kendinizi tam anlamıyla (mesleksel / bireysel) gösteremiyorsanız,
Sevilmediğinizi ve/veya saygı duyulmadığınızıhissediyor/ düşünüyorsanız,
Mesleki açıdan ilerleyemiyorsanız,
İlişkilerde, hep aynı sorunları yaşatacak partnerler buluyorsanız,
Sorunlu bir çocuğunuz varsa,
Hiperaktif, engelli ya da Otistik bir çocuğunuz varsa, v.d

 

Aile Dizimi Terapisi Nasıl Çalışır ve Uygulanır?

Aile dizimi diğer aile terapilerinden farklı olarak, genellikle tek bir aile üyesi veya ailenin diğer üyeleriyle sorun yaşayan çiftlerin katılmasıyla yapılır. Terapide başka hiçbir aile üyesi yoktur ve terapiye herhangi bir müdahalede bulunamazlar. Terapi sırasında, birbirleriyle akrabalık bağı olmayan kişiler bir oturumda olur.

Buradaki kişilerin hepsi kendi ailelerindeki sorunları düzeltmek ister. Oturumda herkes aynı anda bir ailenin sorunlarına odaklanır ve onun hakkında konuşulur. Oturum sırasında gruptaki her bir kişi, ailesindeki bir kişinin rolünü üstlenir. Danışmanlar rolünü yaptıkları aile üyelerinin hakkında bilgiler verir. Buradaki amaç temsil ettikleri kişilerle empati kurmak ve onları nasıl hissettiklerini anlamaktır.

Bunu yaparak ailenin dinamiklerini gözlemler ve daha önce düşünmediği yeni fikirlerle bağlantılar kurabilir. Diğer aile üyelerini canlandıran kişiler, bireyleri tanımadıkları ya da az tanıdıkları için, yeni yaklaşımlar ve öneriler sunabilirler.

Bu danışan için çok aydınlatıcı bir deneyim olabilir. Aile dizimi terapisinden yalnızca danışan değil, diğer kişiler de faydalanır. Temsil ettikleri ancak tanımadıkları kişileri canlandırırken, hiç düşünmedikleri fikirleri tanıma fırsatı yakalayabilirler. Bu da kendi sorunlarına çözüm olabilir.

Aile dizimine bir örnek verilecek olursa; Bir terapiste danışan tüm danışmanların aile geçmişleri hakkında kısa bir görüşme yapılır ve aile ağacını belirlemesi için ödevler verilir. Bu kısa görüşmede aile dizimi terapisinde hangi tür bir sistem uygulanacağı belirlenir.

Bu belirlemede şu anki olan aileyi yeniden tasvir etmek veya geçmişteki aile sistemini tasvir etmek arasında seçim yapılır. Danışan buna karar verdikten sonra, diğer danışanlar arasındaki kendisine kimin eşlik edeceğini seçer. İlla ki bir insan olmak zorunda değildir. Danışanın isteğine göre cansız bir varlık da kişileri canlandırabilir. Her şey ayarlandıktan sonra danışanlar canlandırmaya başlar. Bu şekilde aile içerisindeki sorunların düzelebileceği düşünülür.

Nergiz Kutsal